Even invoegen met de auto. Ik doe het bijna dagelijks. Die ene keer ging dat dus bijna mis. Ik reed op de invoegstrook en zag een grote vrachtauto aankomen. Mijn inschatting was dat ik daar wel vóór kon invoegen. Ik maakte wat snelheid en hup de weg op.
Zat er dus nog een auto vóór die vrachtauto! Die had ik echt niet gezien. De auto kon gelukkig uitwijken. Inhalen konden ze ook én boetes uitdelen ook. Ja, helaas was het de politie. Mijn verklaring vonden ze ongelooflijk. Niet gezien? U heeft onze auto niet gezien? Het was levensgevaarlijk wat u deed!
Het was politie in burger. Die willen ook niet opvallen. Nou, dat is gelukt. Haha ja zou fijn zijn om die mensen de schuld te kunnen geven. Hoe kan het nou dat ik het echt niet zag? Geen afleiding of te hoge snelheid!
Wat dan wel? Ik heb een hekel aan achter een vrachtauto rijden. Dus zeker bij het invoegen zit ik er graag voor. Het is dus ook heel logisch dat ik een inschatting maakte of ik voor de vrachtauto kon invoegen. En als alleen die vrachtauto daar had gereden was dat ook prima gegaan. De vrachtauto was groot en wit en de auto (die ik niet zag) was laag en zwart.
In de klas heb ik het ook wel eens. Dat mij dingen totaal ontgaan. Dan zie ik opeens een kind met tranen zitten en heb ik dat dus niet gezien toen ik bij de deur stond. Niet gezien toen ik voor de klas ging staan en de les begon. Zelfs niet gezien toen ik haar complimenteerde met haar spullen op tafel. Hoe kan dat?
Er komen zoveel informatieprikkels op ons af dat we wel moeten filteren. Sterker nog, ik zou niet kunnen functioneren als ik alle informatie bewust tot mij moest nemen. Veel gaat gelukkig op basis van routine. Ik hoef niet meer na te denken over welke letter ik moet intoetsen op het toetsenbord. (Met deze zin werd ik mij daar bewust van en moest ik bijna elk woord corrigeren….) Ik ben mij normaalgesproken niet bewust van mijn rechterbeen over mijn linkerbeen (nu wel). Die informatie kan het brein dus weglaten. Een ander filter is dat we generaliseren. Over het gebruik van een stoel of een trap hoef ik niet na te denken. Ik weet al hoe het werkt. En een ander filter is vervormen. We maken onze ervaringen bijvoorbeeld groter of kleiner.
Wat niet in je filter zit, kun je niet waarnemen! Al eens een klap gekregen omdat de persoon naast je een gele auto zag? Dat spelletje doen mijn kinderen dus in de auto. Ik ben daar nog niet zo goed in, zeker niet als ik ook de bestuurder ben. Door al die klappen komen de gele auto’s ergens wel door mijn filter. Ik ben niet meer verbaasd als ze slaan (in het begin schrok ik mij naar) en kan dan ook precies aanwijzen waar de gele auto is. En (helaas)…ik ben zelden de eerste die slaat!
Ieder mens filtert op zijn eigen manier de informatie, onder andere op basis van herinneringen en beslissingen. Als 2 mensen dus hetzelfde hebben meegemaakt zullen ze een andere verhaal vertellen. Ze laten ieder voor zich dingen weg, vervormen en generaliseren de situatie op basis van hun eigen unieke herinneringen en beslissingen.
Die filters een beetje kunnen beïnvloeden is dus wel heel handig. Want de politie had natuurlijk wel gelijk dat het levensgevaarlijk is als je bij het invoegen een auto niet ziet, of je er nu een boete voor krijgt of niet.
Jouw leerlingen filteren dus ook in je les. Absoluut! En allemaal op hun eigen manier! Het kan dus echt zijn dat ze je niet hebben gehoord, overtuigd zijn dat het wel mocht in de les of totaal iets anders maken van wat je hebt gezegd.
Had ik dit maar geweten toen ik startte met mijn onderwijs carrière. Want zéker voor de klas is weten hoe de filters werken essentieel. Naar mijn bescheiden mening zouden alle mensen in het onderwijs dus les moeten krijgen over het communicatiemodel van NLP.