Een leerling vraagt: Hoe moet je dit leren? Dan zegt de docent: Nou dan maak je een samenvatting en dan ga je die leren. Dat is heel simpel en dat kunnen jullie wel, toch?
Na de toets heeft een aantal leerlingen een onvoldoende. ‘Nou, die moeten wel beter gaan leren, want zo moeilijk was de toets niet’… denk ik dan als expert!
Maar HOE doe je dat? Beter leren of een samenvatting maken…
Het is al heel wat jaar geleden dat mijn oudste dochter zei: ‘Mama, wil jij mijn kamer opruimen, want jij hebt er echt talent voor’. Ik moest daar weer aan denken toen ik van de week aan mijn jongste dochter vroeg om EVEN haar kamer op te ruimen. Ze treuzelde en allerlei andere dingen moesten echt eerst gebeuren.
Bij het doorvragen kwam de aap uit de mouw. Ze wist niet HOE ze haar kamer moest opruimen. Ik zei: ‘wat als je eerst stapeltjes maakt van alles wat bij elkaar hoort’. In twee minuten lag alles op stapeltjes. Die deden we samen in de juiste bakjes en lades en alles was opgeruimd.
De vloek van de expertise. Ik heb al zo vaak iets moeten opruimen dat ik er inderdaad ‘talent’ voor heb gekregen. En ik verwacht dat het voor anderen net zo makkelijk is. Sterker nog… het irriteerde me dat ze niet gelijk begon met opruimen…
In mijn werk voor de klas speelt dit precies zo. Natuurlijk is de toets voor mij makkelijk. Ik ben immers de expert. Wat ik onderwijs heb ik al jaren geleden zelf geleerd. Het is voor mij zo vanzelfsprekend geworden. Ik weet niet meer hoe het is om deze kennis niet te hebben. Ik weet zelfs niet meer HOE ik het voor het eerst heb geleerd! En daardoor ben ik geneigd te denken dat het voor mijn leerlingen ook makkelijk is. Dat ze het wel even kunnen leren.
Voor mijn leerlingen is mijn expertise een vloek als ik ze niet leer HOE ze het kunnen leren of doen.